Transformacja energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne nie wymusza monopolizacji rynku energii elektrycznej przez spółkę państwową.

Kancelaria Romanowski i Wspólnicy przygotowała na potrzeby Komisji Nadzwyczajnej Senatu RP ds. Klimatu opinię w sprawie w ustawy o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego („NABE”).

Komisja, na posiedzeniu 6 września 2023 r., po wysłuchaniu argumentacji Kancelarii zaprezentowanej przez prof. Michała Romanowskiego, Adama Romanowskiego i adw. Filipa Wawrzaka, jednogłośnie opowiedziała się za odrzuceniem tej ustawy. Senat RP w dniu 7 września br. odrzucił ustawę.

Zagadnienie powołania NABE można określić jako problem o charakterze ustrojowym dla polskiej gospodarki i społeczeństwa. Skonsolidowanie aktywów węglowych w NABE ukształtowałoby bowiem obraz polskiego rynku energii na najbliższe lata i w istotnym zakresie zdeterminowało ceny, jakie za dostarczaną energię płacić będą Polacy i polscy przedsiębiorcy.

Ustawa o NABE zakładała stworzenie podmiotu kontrolującego wytwarzanie i sprzedaż ok 50% energii elektrycznej na krajowym rynku i istotną część sterowalnych mocy wytwórczych. Powstanie NABE niesie za sobą ogromne ryzyko ograniczenia konkurencji oraz wysokich cen energii elektrycznej, determinowanych kosztami jej wytworzenia przez NABE w ramach mechanizmu merit order. Dodatkowo, pomoc publiczna udzielana wyłącznie koncernom kontrolowanym przez Skarb Państwa w warunkach braku kontroli koncentracji, może prowadzić do zdominowania zero i niskoemisyjnych źródeł wytwarzania przez podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa (dzisiaj Ministerstwo Aktywów Państwowych).

Wyraziliśmy pogląd, że transformacja energetyczna Polski i bezpieczeństwo energetyczne nie wymusza monopolu państwa na rynku energetycznym prowadzącego do zaniku wolnej konkurencji, co odbywa się zawsze ze szkodą dla gospodarki i gospodarstw domowych.

Nasze zasadnicze uwagi dotyczyły:

• braku zasadności wyłączenia kontroli koncentracji przez Prezesa UOKiK oraz ryzyka stwierdzenia naruszeń w ramach kontroli następczej;
• ryzyka uznania wsparcia udzielanego koncernom energetycznym kontrolowanym przez Skarb Państwa za niedozwoloną pomoc publiczną;
• monopolizacji rynku energii elektrycznej przez koncerny energetyczne kontrolowane przez Skarb Państwa ze szkodą dla przedsiębiorców prywatnych;
• faktycznego wyznaczania ceny energii elektrycznej w Polsce przez NABE w ramach mechanizmu merit order ze szkodą dla przedsiębiorców i konsumentów.

Link do opinii: TUTAJ